Científicos galegos xa avanzaran que os bivalvos galegos non ían saír indemnes do cambio climático. As ondas de calor e os episodios de choivas intensas modifican a salinidade do medio e poñen en risco as poboacións de moluscos, ao comprometer crecemento e desova de berberechos e ameixas, xa sexan fina, japónica ou babosa. Esta última teno peor, pois mesmo hai estudos que apuntan a que podería desaparecer da zona intermareal das rías galegas.
Pero #o #estrés que, segundo os especialistas que abordaron o proxecto Marisco, o cambio climático ocasiona aos bivalvos non é a súa única ameaza. A falta de substitución xeracional tamén constitúe un serio problema. Un problema que ten importantes vínculos co anterior. Son as conclusións dun estudo publicado en Frontiers of Marine Science, que recolle a investigación realizada por expertos das tres universidades galegas (USC, UDC e UVigo) en colaboración coas confrarías de Cambados, Redondela e as que xestionan a lonxa de Campelo (Raxó, Pontevedra e Lourizán) e liderada polo profesor Sebastián Villasante.
En base a entrevistas a preto de 250 mariscadores (as 92 % mulleres), o equipo analiza o impacto socioeconómico que os efectos xa perceptibles do cambio climático está a ter no colectivo de mariscadoras. O estudo constata que « unha menor experiencia na actividade marisqueira e un menor compromiso á hora de participar nas agrupacións deste eido tenden a incrementar vos rochas de vulnerabilidade económica». E iso está a pedir a berros medidas correctoras, apuntan os investigadores.
O sector «está a afrontar a ausencia dun substitución xeracional para traballar non marisqueo e asegurar non só beneficios, traballo e presenza de poboación nova en comunidades costeiras, senón tamén para reter ou coñecemento tradicional e memoria socio- ecolóxica de prácticas asociadas, experiencia e valores culturais», explica o equipo investigador.
A investigación, que se centra en tres áreas de marisqueo relevantes para a produción en Galicia, como son os casos de Cambados, Pontevedra e Redondela, atopou evidencias das « estratexias de adaptación social desenvolvidas por mariscadoras e as súas familias en Galicia» para conter os impactos do cambio climático, explica o profesor Villasante. Así, apréciase que os mariscadores se enfocan na recolección de especies de máis alto valor comercial mentres reducen gastos domésticos e buscan outras fontes de ingresos complementarias.
Agora ben, son necesarias outras fórmulas porque un fallo na adaptación podería «afectar a produtividade económica do sector e levar á sobreexplotación e perda de recursos, con consecuencias posiblemente graves para as familias».
O estudo recomenda poñer o foco en aspectos clave, como «a mellora dás relacións sociais dentro dás agrupacións, fomentar unha maior conciencia sobre as ameazas do cambio climático, ou impulso de novas habilidades e a participación do sector nos plans de adaptación e resiliencia».
O equipo está convencido de que a investigación será útil para «guiar estudos futuros e recomendacións de políticas públicas para ou desenvolvemento do sector» e insta a que « as futuras orientacións para a xestión destas pesqueiras impliquen máis activamente ao sector marisqueiro, incluíndo vos seus coñecementos tradicionais e locais». Ao seu xuízo, esa incorporación « axudaría a desenvolver políticas máis eficaces, xa que incorporaría a comprensión dás estratexias de adaptación social local».
